Theo định nghĩa trong Luật BVTV thì Ðối tượng kiểm dịch thực vật là sinh vật gây hại có nguy cơ gây thiệt hại nghiêm trọng đối với thực vật, chưa có hoặc có nhưng phân bố hẹp ở Việt Nam và phải được kiểm soát nghiêm ngặt.

Thông tư 35/2014/TT-BNNPTNT ban hành danh mục đối tượng kiểm dịch thực vật của Việt Nam, trong đó có một số loài như Mọt cứng đốt, Mọt thóc, Cây kế đồng (cỏ dại), một số loài tuyến trùng, ruồi đục quả…

Bài viết này của VFC sẽ giúp độc giả hiểu thêm về Mọt cứng đốt (tên khoa học là Trogoderma granarium Everts – viết tắt là TG, tên Tiếng Anh là Khapra beetle), một loài mọt mà Úc coi là loài ngoại lai và là loài gây hại đối với thực vật lớn thứ 2 (Úc có danh sách hơn 50 loài sinh vật ngoại lai, trong đó Mọt TG đứng thứ 2)

Mọt TG là sinh vật gây hại nghiêm trọng đối với Ngành Nông nghiệp, do sức sống mãnh liệt của loài này – chúng có thể không ăn và tồn tại trong điều kiện khí hậu khắc nghiệt, và sẽ trở lại sinh sôi rất nhanh khi điều kiện sống thuận lợi hơn. Loài này gây hại rất đa dạng các sản phẩm của Ngành Nông nghiệp, có thể ăn được rất nhiều loại sản phẩm khác nhau, có người còn nói vui rằng loài côn trùng này còn có thể ăn cả cao su của lốp xe để tồn tại !

Vòng đời của Mọt TG này cũng trải qua 4 giai đoạn như những loài bọ cánh cứng khác, chúng trải qua các thời kỳ như trứng -> ấu trùng -> nhộng và Mọt (con trưởng thành). Con trưởng thành (Adults beetles) với chiều dài thân từ 1.6-3 mm, thân hình bầu dục (ovalve), có màu nâu đỏ sẫm, nhiều lông vàng, và không biết bay. Ấu trùng (giống con sâu nhiều lông) có chiều dài  từ 1.6-4.5mm, thường có rất nhiều lông và có màu nâu vàng, ấu trùng trong quá trình phát triển sẽ lột xác và để lại lớp vỏ da nhiều lông này – đây là dấu hiệu nhận biết nếu kho hàng bị xâm nhiễm.

Việc kiểm soát loài này tương đối khó khăn, và một trong các biện pháp được Úc phê chuẩn để xử lý đó là khử trùng xông hơi (Fumigation) bằng thuốc Methyl bromide theo tiêu chuẩn AFAS với liều dùng 80g/m3 và thời gian ủ thuốc là 48h, Quý vị có thể liên hệ VFC để được tư vấn thêm về Khử trùng xông hơi cũng như phương cách kiểm soát tất cả các loài dịch hại khác.

Với sự gây hại khủng khiếp của Mọt TG đối với Ngành Nông nghiệp như vậy, một điều thật may mắn khi Việt Nam chúng ta vẫn kiểm soát tốt hàng hóa nhập khẩu và hiện nay được xem là nước không có sự hiện diện của loài này.

Let’s keep Khapra beetle out !

Tú Huỳnh